Stress en een ontregelde ademhaling: dé ingrediënten voor chronische hyperventilatie
Talloze klachten hangen samen met chronische hyperventilatie zonder dat we dat weten: benauwdheid, weinig energie, lage weerstand, ontstekingen, slecht slapen, spierkrampen, tintelingen, onwerkelijk gevoel, pijn op de borst, prikkelbaarheid, angst of huilen zonder reden, duizelingen of gevoel flauw te vallen, veel zweten, veel zuchten of gapen, prop in de keel, droge mond, slechte concentratie, slecht geheugen, piekeren of hypochondrie.
Door verschillende factoren zoals stress, te weinig beweging of juist te fanatiek sporten of ongezonde voeding, raakt het ademhalingscentrum in de hersenen verkeerd afgesteld en de ademhaling ontregeld. Dit heet chronische hyperventilatie. Eigenlijk bevindt het lichaam zich dan permanent in de ‘vecht-vlucht-reactie’. Bij daadwerkelijk vechten of vluchten is het normaal dat je zwaarder ademt omdat je veel beweegt en er daardoor meer koolzuur wordt aangemaakt (door verbranding). Die extra koolzuur adem je dan uit. Maar als je chronische stress hebt (ook die door ziekte, emoties of mentale stress) en dus de hele dag door zwaarder ademt, dan raak je teveel koolzuur kwijt. Dit heeft onder meer grote gevolgen voor de opname van zuurstof in het lichaam.
We noemen 4 belangrijke gevolgen van chronische hyperventilatie:
- Zuurstoftekort. Een te groot ademvolume zorgt voor een zuurstoftekort in het lichaam (Bohr-effect, ontdekt in 1904 door de Deense fysioloog Christian Bohr). Dat heeft te maken met de sleutelrol die koolzuur speelt bij de afgifte van zuurstof in het bloed aan het weefsel. Wanneer je chronisch teveel ademt, adem je teveel koolzuur uit en raakt de verhouding zuurstof-koolzuur in het bloed uit balans. Hierdoor wordt er minder zuurstof afgegeven vanuit het bloed aan de spieren, hersenen en organen. Vergeetachtigheid, angst zonder reden en geheugenverlies zijn mogelijke gevolgen van een tekort aan zuurstof in de hersenen. Hartproblemen als bijvoorbeeld anigina pectoris (te weinig zuurstof in de hartspier) kunnen mogelijk ook een gevolg hiervan zijn. en veel astmapatiënten, mensen met chronisch vermoeidheidssyndroom en mensen met een lage weerstand hebben daarnaast vaak last van vermoeide spieren, het gevolg van een tekort aan afgifte van zuurstof aan de spieren.
- Het immuunsysteem en de spijsvertering worden onderdrukt en de hormoonhuishouding (cortisol, histamine, adrenaline) raakt in de war.
Doordat het lichaam zich voortdurend in de vecht-vluchtreactie bevindt, richt het zich op de korte termijn functies. Het histaminegehalte in het bloed gaat door de ontregeling bijvoorbeeld omhoog, waardoor er gemakkelijker allergische reacties of ontstekingen ontstaan die moeizaam genezen. Hooikoorts, eczeem en astma komen dan ook opvallend vaak samen voor. De grote hoeveelheid adrenaline die voortdurend aangemaakt moet worden, maakt dat het lichaam steeds meer energie kwijtraakt. Op de lange termijn kunnen de bijnieren het harde werken (om stress-hormonen aan te maken) niet meer aan en krijgen we last van verschijnselen die bij bijnieruitputting horen. De symptomen daarvan komen overeen met wat sommige mensen met chronische hyperventilatie ook ervaren: aldoor vermoeid, behoefte aan cafeïne, zout, suikers, weinig weerstand, en een verlaagd libido. - Benauwdheid, verhoogde bloeddruk, koude voeten en handen, incontinentie of darmproblemen. Al deze klachten hebben één ding gemeen: verkramping van het glad spierweefsel. Glad spierweefsel zit rond alle vaten in ons lichaam zoals om de luchtwegen, bloedvaten, darmen, blaas en urinewegen. Bij een tekort aan afgifte van zuurstof verkrampt dit glad spierweefsel en kan het op diverse plekken effect hebben omdat de doorstroming vernauwd is.
- Gejaagdheid, niet kunnen concentreren, zenuwprikkelingen of tintelingen in handen of in het gezicht, gevoel op watten te lopen, innerlijke onrust, angst zonder reden.
Feit is dat koolzuur een kalmerende invloed heeft op het zenuwstelsel. Een tekort aan koolzuur zorgt voor een overprikkeld zenuwstelsel. Tel daar nog bij dat de hersens minder zuurstof krijgen vanwege het eerder genoemde Bohr-effect en je hebt heel wat mogelijke klachten te pakken…
Overzicht mogelijke klachten door chronische hyperventilatie
Angst zonder reden, benauwd gevoel, droge mond, duizelingen of een gevoel flauw te vallen, diarree, geluiden of de omgeving worden anders waargenomen, geheugenverlies, geïrriteerdheid, hartkloppingen, hoofdpijn, huilen zonder reden, kriebel in de keel, veelvuldig de keel schrapen, kortademigheid, klam gevoel, kramp in de handen of vingers, lage weerstand, misselijkheid, mondademhaling, obstipatie, onwerkelijk gevoel, opgeblazen gevoel in handen en voeten, pijn in de maagstreek, pijn of druk op de borst, prikkelbaarheid, prikkelbare darmen, problemen met de concentratie of het geheugen, prop in de keel, slap gevoel in de knieën, snel buiten adem bij inspanning, spierstijfheid (tetanie), snel en vaak ziek, slapeloosheid, strak gevoel rond de mond, tintelingen in handen en voeten, vermoeidheid, veel zweten, veel zuchten, wazig zien of tunnelvisie, weinig energie zwaar ademen op een moment dat dit niet nodig is (als je ‘s nachts wakker wordt of rustig op de bank zit).
