Ademhalingsoefeningen, een goed idee?
Ademhalingsoefeningen kritisch bekeken
Ademtherapieën zijn helaas vaak meer ‘ademgymnastiek’ waar je op den duur tureluurs van kunt worden en die vaak nauwelijks resultaat geven. Zij beogen resultaat te halen uit het ‘beheersen’ van de ademhaling door ‘bewust’ de ademhaling te sturen. Maar geen enkele andere ademtherapie is er op gericht om het ademhalingscentrum te resetten. Het complexe mechanisme van het ademhalingscentrum verdient groot respect en het is de enige plek waar de ademhaling bijgesteld kan worden.
Het is namelijk niet mogelijk om een verkeerd afgestelde ademhaling (chronische hyperventilatie) met een simpel ‘trucje’ (bijvoorbeeld buikademhaling of frequentie aanpassing) te normaliseren. Helaas zijn de ideeën over een ‘goede’ of ‘slechte’ ademhaling en over ‘de juiste manier van ademen’ of ‘het juiste ademhalingspatroon’ diep verankerd. Ook op het internet kun je ademhalingsoefeningen en therapieën vinden die beweren je ‘op de juiste manier’ te kunnen laten ademen. Zoals een bepaalde aanpak waarbij je de ademfrequentie zou moeten beïnvloeden.
Mythe van de juiste ademfrequentie
Er wordt vaak beweerd dat het beter is een minder groot aantal keer per minuur te ademen. Bijvoorbeeld zou het beter zijn om 12 keer in plaats van 18 keer per minuut te ademen. Dit lijkt gebaseerd op de gedachte dat als je minder vaak ademt je meer koolzuur in je bloed zou hebben en er dus een grotere zuurstofafgifte plaatsvindt. Dat laatste klopt (meer koolzuur leidt tot grotere zuurstofopname in de cellen, zie ‘het Bohr-effect’) maar deze redenering is te kort door de bocht. Als je een lichaam dat 18 keer per minuut ademt namelijk dwingt om 12 keer per minuut te ademen, dan zal het ademhalingscentrum de het teugvolume aanpassen om de koolzuurwaarde hetzelfde te houden. De zuurgraad van het bloed heeft immers de hoogste prioriteit! Als je het voor elkaar krijgt jezelf 12 keer te laten ademen in plaats van 18 keer (best vermoeiend om de hele tijd vol te houden, je zou haast kierewiet worden van de hele tijd op je ademhaling letten…), dan zal per saldo het ademvolume dus hetzelfde blijven. Stel namelijk, je ademt eerst 18 keer ongeveer 0,5 liter (= 9 liter per minuut) en je dwing je ademritme omlaag naar 12 keer, dan zal het ademhalingscentrum ervoor zorgen dat je 0,75 liter per ademteug gaat ademen om de koolzuurwaarde in het bloed constant te kunnen houden. Je zit met je twaalf keer ademen dan nog steeds op een ademvolume van negen liter per minuut.
Niet alleen wordt in deze beperkte visie van de ademhaling de functie van het ademhalingscentrum over het hoofd gezien, ook het gebruik van de longen verandert in negatieve zin door de geforceerd verlaagde frequentie. Het volume per ademteug is door het verlagen van de ademfrequentie in dit voorbeeld toegenomen van 0,5 liter naar 0,75 liter. Dit zorgt ervoor dat er meer van het waardevolle koolzuur wordt weg-geademd.
Betekent dit dat je beter kunt oefenen om 18 keer per minuut te ademen? Zeker niet. De ademhaling is een prachtig complex mechanisme, dat zeer dynamisch is en zich aan iedere omstandigheid moet kunnen aanpassen. Het staat ons het beste ten dienste als we ons gezond gedragen en zorgen dat het ademvolume zo laag mogelijk is. Bij veel mensen die door de Ademwijzertraining een rustigere ademhaling krijgen daalt de ademfrequentie natuurlijkerwijs, zonder dit te forceren.
Is een hoge of ‘oppervlakkige’ ademhaling slecht?
Een van de gevolgen van een te groot ademvolume is dat hulp van spieren in de borstkas wordt ingeroepen om de longen te bewegen. Niet zelden wordt de buikademhaling minder omdat het middenrif gespannen raakt. Zo ontstaat wat men noemt een ‘oppervlakkige’ of ‘hoge’ ademhaling. Het gevolg is overbelasting van borst en schouderspieren.
Niet zelden worden spanningen of pijn in de borstkas aangezien voor een hartkwaal. Bij talloze mensen met chronische hyperventilatie is ooit een hartfilmpje gemaakt, meestal zonder enig resultaat (dan uitsluiting van een hartkwaal).
Misverstand rond buikademhaling
Volstrekt zinloos en contraproductief is de poging om de ademhaling te verbeteren door ‘buikademhaling’ te gaan forceren. Het is helaas een wijdverbreide aanpak, waarbij zich nog meer (buik) spieren met de ademhaling gaan bemoeien. Helaas is die oplossing in het beste geval symptoombestrijding. Het gaat erom dat de natuurlijke middenrifademhaling wordt hersteld. Deze ontstaat wanneer het ademvolume en de stress op een normaal niveau zijn teruggekeerd.
Ademwijzer Training
Wilt je op een natuurlijke manier van je klachten af? Neem contact met ons op voor een vrijblijvend advies of informatie over de Buteyko Ademwijzer training. Je kunt ook de online klachteninventarisatie invullen en die vrijblijvend versturen. Twijfel je of je ademhaling van invloed is op je klachten? Doe dan de ademvolumetest.
